In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken deed AXXIA een studie naar de mogelijkheden voor habitatbanking in de Raamvallei (Land van Cuijk in Noord-Brabant). Deze studie maakte onderdeel uit van een breder onderzoek naar de mogelijkheden van habitatbanking in Nederland. De pilot ‘CO2-compensatie Raamvallei’ was hierbij een van de twee landelijke pilots waarin impact van bedrijven lokaal is gecompenseerd.
Natuurlijk kapitaal en habitatbanking
Natuurlijk kapitaal is de voorraad aan natuurlijke hulpbronnen, zoals planten, dieren, water, bodem en mineralen. Samen leveren zij goederen en diensten die de basis vormen voor onze economie en ons welzijn. Er is echter wel een grens: voorraden mineralen en fossiele grondstoffen kunnen opraken, plant- en diersoorten kunnen uitsterven, ecosystemen kunnen verdwijnen of in kwaliteit worden aangetast. Gebruik van natuurlijk kapitaal is pas duurzaam als de natuur in al haar verscheidenheid, de biodiversiteit, niet verder wordt aangetast, maar de kans krijgt zich te herstellen.
Habitatbanking is het (commerciële) proces waarbij biodiversiteitkredieten kunnen worden aangekocht om de schade die is toegebracht aan het natuurlijk kapitaal te compenseren. Daarbij kan biodiversiteit in het ene gebied op voorhand worden gegenereerd, om elders verlies aan biodiversiteit te kunnen compenseren of kan een negatieve impact op biodiversiteit lokaal worden gecompenseerd.
Gebiedsontwikkeling in de Raamvallei
De Raamvallei ligt op de grens van de gemeente Cuijk, gemeente Grave en Gemeente Mil en Sint Hubert. In het gebied is een grote verscheidenheid aan flora en fauna te vinden. Het is een attractief uitloopgebied met vele recreatieve en toeristische mogelijkheden. Om de kernkwaliteiten en de verscheidenheid hiervan te versterken, zijn nieuwe economische dragers en ruimte gezocht voor innovatie en ontwikkelingen. Habitatbanking is zo’n nieuwe drager. Bij deze gebiedsontwikkeling wilde men het specifieke karakter van dit waardevolle gebied ondersteunen en stimuleren. Ondernemers kregen daarvoor de ruimte, terwijl de overheden kaders stelden en faciliteerden. Eén van de mogelijkheden hiervoor was CO2-compensatie: klimaatneutraal.
CO2-credits en natuurcredits
In de studie Habitatbanking in de Raamvallei is gekeken naar zowel CO2-credits als biodiversiteits- /natuurcredits. Hiervoor werd een pilot ingericht waarin landbouw-, water en natuurdoelen integraal gerealiseerd zijn, waarbij gewerkt is met fictieve CO2-credits. Gebleken is dat CO2-compensatie door alleen CO2-credits te gebruiken, financieel onvoldoende opbrengt om natuur te ontwikkelen. Het is dan ook noodzakelijk om meerdere credits, dus CO2-credits én natuurcredits, te kunnen ‘stapelen’. Hoewel het combineren van credits in één habitatbankingsysteem als complicerende en kostenverhogende factor werd gezien, wordt het financieren van de maatregelen juist eenvoudiger. Dat maakt het interessanter voor een grotere groep stakeholders (overheden, bedrijven) waardoor het habitatbankingsysteem sneller geadopteerd zal worden.
Systeem- en klanteisen habitatbanking
Bedrijven willen een compensatiesysteem dat robuust, betrouwbaar, flexibel en efficiënt is. Het systeem hoeft niet per se gecertificeerd te zijn, erkenning door de overheid is echter wel belangrijk vanwege wet- en regelgeving en tendereisen.
Daarnaast geven de bedrijven er de voorkeur aan projecten regionaal te organiseren, te financieren en uit te voeren, waarbij het project wel aansluit op een bestaande nationale of regionale standaard- of beheerorganisatie. Hiermee blijft de eigen identiteit in de compensatie behouden.
Door de innovatieve aanpak van de gebiedsontwikkeling op basis van deze door AXXIA uitgevoerde studie, staat de Raamvallei nu landelijk op de kaart.